Toen ik op 14 mei 2014 voor het eerst hoorde dat de staat civielrechtelijk aansprakelijk werd gesteld voor zijn klimaatbeleid, krabde ik mij al achter de oren. Dennis van Berkel, klimaatjurist van Stichting Urgenda, verzorgde die middag een borrellezing voor de JFV en Synergy in een klein lokaaltje achter het oude Studeon. Tijdens deze lezing vertelde hij dat Urgenda (een samentrekking van “urgente agenda”) aanstaande was een civiele procedure aan te spannen tegen de staat, omdat het klimaatbeleid van de overheid een onrechtmatige daad (ex art. 6:162 BW) zou opleveren tegen de Nederlandse burgers.
Op 14 mei 2015 vond de zitting plaats; Urgenda – vertegenwoordigd door advocaat mr. R.H.J. Cox – vorderde een bevel aan de staat om de jaarlijkse Nederlandse emissies van broeikasgassen flink te (doen) beperken. In deze procedure toont de staat – vertegenwoordigd door landsadvocaat mr. G.J.H. Houtzagers – zich geen onwelwillende tegenpartij en geeft toe dat adequaat beleid noodzakelijk is om de internationaal afgesproken klimaatnormen van de uitstoot van broeikasgassen na te leven. De staat erkent echter geen civielrechtelijke aansprakelijkheid inzake haar klimaatbeleid en betwist dat sprake is van een onrechtmatige daad jegens haar burgers. Bovendien stelt de staat dat de rechter zich niet in het politieke domein mag begeven en dat de gevolgen van een gevorderd rechterlijk bevel dermate zware maatschappelijke gevolgen zal hebben, dat hiervoor een politieke en beleidsmatige afweging noodzakelijk is gemaakt door de democratisch gelegitimeerde regering en wetgever.
De zaak trekt internationaal veel bekijks. Een Belgische klimaatgroep woont de zitting bij, omdat zij eenzelfde soort zaak wil aanspannen tegen de Belgische overheid. Ook in andere landen wordt met veel belangstelling naar de zaak gekeken. Wereldwijd verschijnen persberichten over de “Dutch climate case”.
De Rechtbank Den Haag wees de vorderingen van Urgenda – tegen mijn verwachtingen in – gedeeltelijk toe en het vonnis werd uitvoerbaar bij voorraad verklaard. Op 1 september 2015 heeft de staatssecretaris van Intrastuctuur en Milieu Wilma Mansveld aan de Tweede Kamer laten weten in hoger beroep te zullen gaan. “Vanwege de gevolgen voor het klimaatbeleid en omdat niet uit te sluiten valt dat de uitspraak van de rechtbank gevolgen heeft voor andere beleidsterreinen is het wenselijk om deze uitspraak te laten toetsen bij een hoger rechtscollege.”
Wordt vervolgd.
The post Staat aansprakelijk voor klimaatbeleid? appeared first on Bulletineke Justitia.