Vandaag de dag gaat het als het draait om handel en economie over één begrip, namelijk het begrip ‘vertrouwen’. We vertrouwen banken ons geld toe en gebruiken andere tussenpersonen als overheden en notarissen om transacties mogelijk te maken en goed te keuren. Zouden we momenteel opklimmen uit een dal van financiële crisis en blijft het een kwestie van tijd en geduld voordat we aan de top van het fenomenale uitzicht kunnen genieten om vervolgens weer terug het ravijn in te kukelen? Wat als er een bepaald technologisch fenomeen zou bestaan dat deze tussenkomst van personen kan overslaan? Dat bestaat: de Blockchain technologie. En wat nou als de Blockchain technologie gaat zorgen voor drastische veranderingen in het juridische beroepenveld? U zult denken, zo’n vaart zal het niet lopen, maar misschien is het tijd om onze ogen te openen.

Wat houdt Blockchain in?

Blockchain kunt u zien als een grote keten met allerlei data die wordt gebruikt om transacties mogelijk te maken. Het is de technologie die het mogelijk maakt om het virtuele betaalmiddel Bitcoin te gebruiken.[1] Blockchain wordt regelmatig vergeleken met een digitaal grootboek. Normaal gesproken houden rechtspersonen hun eigen gesloten boekhouding bij. Daarin staat precies wat de inkomsten en uitgaven zijn en welke eigendommen de rechtspersoon bezit. De software van Blockchain maakt het mogelijk om via een online netwerk met andere rechtspersonen een gezamenlijke boekhouding bij te houden. In de Blockchain wordt vastgelegd door wie, op welk moment en onder wat voor voorwaarden transacties plaatsvinden.[2] Eenieder die zich aansluit bij Blockchain beschikt continu over een kopie van de Blockchain. Frauduleuze praktijken lijken in de Blockchain geen kans van slagen te hebben. Indien iemand een transactie wil doen waaraan foutieve informatie ten grondslag ligt, weigert het netwerk de transactie in de Blockchain op te nemen. Tevens lijkt Blockchain niet erg vatbaar voor de klauwen van hackers en dieven, omdat het niet over één centrale database beschikt. Daarnaast is het grootboek niet in handen van één centrale organisatie, maar in handen van alle gebruikers van Blockchain. Het systeem werkt in principe ongeacht waar ook ter wereld de gebruiker zich bevindt.[3] De invloed van Blockchain is op dit moment wellicht nog niet sterk voelbaar, maar binnen de kortste keren kunnen grote gevolgen zichtbaar worden. Zo werd er op 31 mei 2016 al geprocedeerd bij het Hof van Arnhem-Leeuwarden inzake Bitcoins.[4]

Gevolgen

Eén van de gevolgen van de opkomende Blockchain technologie is de mogelijkheid tot uitschakeling van de tussenpersoon naar wie we ons op dit moment nog wenden bij transacties en andere (rechts)handelingen. Tevens bestaat er bij toepassing van Blockchain de mogelijkheid om voorwaarden in te programmeren die vervuld moeten worden, voordat een bepaalde transactie uitgevoerd wordt (denk bijvoorbeeld aan smart contracts[5]).

Banken, notarissen, accountants en overheidsinstanties zullen dus mee moeten gaan met de huidige ontwikkelingen om te voorkomen dat zij op lange termijn niet overbodig worden en het schip moeten ruimen. Natuurlijk geldt dit ook voor alle juristen, vooral zij die binnen nu en een aantal jaar de arbeidsmarkt op gaan. Wellicht schakelen Blockchain en andere technologische ontwikkelingen een aantal juridische beroepen uit, maar gelukkig ontstaan er weer tal van nieuwe mogelijkheden en nieuwe interessante rechtsvragen als: wie is aansprakelijk indien er een programmeerfout wordt gemaakt? En hoe waarborg je de privacy van gebruikers?

Kortom, open je ogen. Zie digitalisering als een kans, niet als gevaar.

Heeft dit artikel uw interesse gewekt in Blockchain en de invloed daarvan (en van andere vormen van digitalisatie) op het juridische beroepenveld? Kom dan naar het Juridisch Congres der Juridische Faculteitsvereniging Nijmegen op 24 maart 2017. Onder andere Nora van Oostrom en professor Klaassen zullen een bijdrage leveren.

[1] G.J.C. Rensen, ‘De notaris in het moderne ondernemingsrecht’ WPNR 2016/7121.

[2] http://intoblockchain.com/nl.

[3] C. Prins, ‘De Blockchain: uitdaging voor het recht’ NJB 2016/1941.

[4] Hof Arnhem-Leeuwarden 31 mei 2016, ECLI:NL:GHARL:2016:4219.

[5] http://www.everledger.io/smart_contracts.

The post Blockchain: gevaar of kans? appeared first on Bulletineke Justitia.