De laatste jaren lijkt het steeds vaker voor te komen: voetbalwedstrijden die niet alleen op het veld spannend zijn, maar ook daarbuiten escaleren. Denk hierbij aan incidenten met supporters, ongeregeldheden in stadions en zelfs rellen in de omgeving. Dit zorgt voor een steeds negatievere schaduw over de populairste sport van Nederland.[1] Het ging ooit om sportieve rivaliteit, maar de grens tussen passie en agressie lijkt steeds vaker te vervagen. Het incident bij de wedstrijd tussen Heracles en FC Groningen is daar een voorbeeld van.[2]

Op 21 december 2024 stond de wedstrijd tussen Heracles en FC Groningen gepland in Almelo. Maar wat een competitieve ontmoeting had moeten zijn, eindigde in chaos. Ruim tien minuten voor het einde werd de wedstrijd gestaakt. Niet alleen in, maar ook buiten het stadion was het onrustig. In het stadion werden er spullen naar beneden gegooid en er is een persoon uit het uitvak gevallen.[3]

Een belangrijke rol in deze besluitvorming is weggelegd voor de zogenoemde “driehoek”. De driehoek bestaat uit de burgemeester, politiechef en een officier van justitie.[4] Samen beoordelen zij de risico’s van een wedstrijd en bepalen zij welke maatregelen er nodig zijn om de wedstrijd in goede banen te leiden. De driehoek fungeert als een samenwerkingsverband waar verschillende perspectieven samenkomen. Zo heeft de burgemeester een bestuurlijke verantwoordelijkheid en bezit de officier van justitie de juridische expertise. De operationele inzichten worden behelsd door de politie. Dat maakt deze verhouding nuttig in het maken van een weloverwogen besluit.

Een overleg met de driehoek zorgde uiteindelijk voor de beslissing dat de wedstrijd gestaakt werd en dat de resterende minuten op een ander moment moeten worden uit gevoetbald. Deze beslissing werd gemaakt in het belang van de openbare orde.[5] De politie-inzet was grootschalig door alles wat er in en rondom het stadion gebeurde. Dit incident heeft opnieuw de discussie aangewakkerd over de veiligheid van voetbalwedstrijden en de vraag of sommige risicowedstrijden überhaupt met publiek moet worden gespeeld.

Het is niet voor het eerst dat wedstrijden gestaakt worden door onrust op de tribune. Soms worden ook wedstrijden al op voorhand verboden door bijvoorbeeld politiestakingen, zoals onder meer het geval was bij Ajax – FC Utrecht en Feyenoord – Ajax.[6]

In Nederland hebben burgemeesters op grond van de Gemeentewet en de Wet openbare manifestaties (Wom) de bevoegdheid om evenementen zoals voetbalwedstrijden te verbieden wanneer de openbare orde en veiligheid in gevaar zijn. Artikel 172 Gemeentewet geeft de burgemeester de taak om de openbare orde te handhaven. Artikel 175 Gemeentewet (Gw) geeft een specifieke mogelijkheid om noodverordeningen uit te vaardigen bij ernstige verstoringen van de openbare orde.

Daarnaast kan de Wet Bestrijding Voetbalvandalisme en Overlast (voetbalwet) worden ingezet. Deze wet geeft bevoegdheden aan de burgemeester, officier van justitie en de strafrechter. Op grond van deze wet kan de burgemeester onder andere een gebiedsverbod opleggen.

Als er sprake is van een wedstrijd met een hoog risico voor grootschalige ongeregeldheden kan de burgemeester in overleg met de politie, het OM en de KNVB besluiten dat de wedstrijd zonder publiek gespeeld wordt of helemaal niet door gaat.

[1] Bevolkingsonderzoek sportbeleving.

[2] Nos.nl

[3] Nos.nl

[4] Politie.nl

[5] Heracles.nl

[6] Eredivisie.nl

The post Voetbal in Nederland: Een sport onder druk van escalatie appeared first on Bulletineke Justitia.