Veel rechtenstudenten gaan aan het einde van hun bachelor of in hun master stage lopen om zo kennis te maken met de juridische praktijk. Maar ook in de eerste jaren van je studie kun je van alles doen: van juridisch adviseur bij een rechtswinkel tot een bestuursjaar en van pleiten bij een pleitgenootschap tot een baantje als buitengriffier. Om de Nijmeegse (jongerejaars) rechtenstudent een beeld te geven van wat er allemaal mogelijk is, zullen er de komende tijd wat artikelen online komen met ervaringen van studenten. Met een mooie cijferlijst alleen kom je er immers niet: persoonlijke ontwikkeling door middel van nevenactiviteiten is minstens zo belangrijk. Deel 3 van ‘De actieve rechtenstudent’.
Een jaar geleden begon ik met mijn werkzaamheden voor het Juridisch Spreekuur voor Gedetineerden te Nijmegen, ook wel: JSG Nijmegen. Het JSG heeft twee doelen. Het primaire doel is het verlenen van (aanvullende) rechtshulp aan gedetineerden. Daarnaast biedt het JSG studenten de mogelijkheid om de praktijk te ervaren en hun kennis te verbreden. Onder studenten is weinig bekendheid omtrent het fenomeen Juridisch Spreekuur voor Gedetineerden. Om hier verandering in te brengen zal ik hieronder het een en ander uiteenzetten over de achtergrond van het JSG Nijmegen, de organisatie, de werkzaamheden en wat deze zoal inhouden.
Achtergrond en ontstaan van JSG Nijmegen
Het begrip ‘JSG’ is al langer bekend in Nederland. In Amsterdam is reeds vanaf begin jaren ’80 door studenten van de Universiteit van Amsterdam een juridisch spreekuur verzorgd voor gedetineerden. Het JSG is in Amsterdam inmiddels uitgegroeid tot een stichting bestaande uit ongeveer vijfentwintig studenten, waarvan het bestuur tevens minicolleges door gastsprekers en professionele trainingen organiseert voor haar spreekuurhouders. Het JSG van Amsterdam heeft als enige JSG bovendien een eigen website. Een jaar of tien geleden heeft de Universiteit Utrecht een JSG in het leven geroepen. Dit JSG heeft net als het JSG van Nijmegen geen eigen website, waardoor informatie niet vrij toegankelijk is. In 2013 was het de beurt aan Nijmegen, toen Tista Bobbink (momenteel masterstudent in deeltijd aan de Radboud Universiteit Nijmegen) op eigen initiatief in Nijmegen een JSG in het leven riep.
Organisatie en samenstelling
Het JSG Nijmegen bestaat uit acht rechtenstudenten van de Radboud Universiteit die bezig zijn met het laatste jaar van de bacheloropleiding of in de masterfase zitten. Het bestuur wordt gevormd door vier van de acht spreekuurhouders en kent onder andere een voorzitter en een secretaris. Het bestuur komt maandelijks bijeen om te vergaderen over bijvoorbeeld onze PR (naamsbekendheid), sollicitatieprocedures en zaken betreffende de oprichting van een stichting. Daarnaast komen we met de organisatie als geheel eens per maand bijeen om te vergaderen over het verloop van de spreekuren. Bij deze vergadering komen de spreekuren inhoudelijk aan bod, evenals persoonlijke ervaringen van spreekuurhouders. Toen het JSG in Nijmegen in het leven werd geroepen stond voor ogen om dit in de vorm van een stichting te doen. Momenteel wordt er hard aan gewerkt om het JSG om te zetten in een stichting, tot die tijd is het JSG Nijmegen een stichting in oprichting.
De werkzaamheden
Het JSG Nijmegen opereert vanuit de P.I. in Arnhem-Zuid. Hier houden wij elke vrijdagmiddag een spreekuur. Een spreekuur wordt gehouden door twee spreekuurhouders. Wij opereren ‘van binnenuit’, waardoor het contact met de gedetineerden soepel verloopt. Om deze reden krijgen onze spreekuurhouders bij aankomst van de portier een pieper mee. Deze moet onze veiligheid garanderen, maar we hebben ze gelukkig nog nooit hoeven gebruiken.
Het spreekuur vangt aan met de binnenkomst van de eerste gedetineerde. Deze legt een juridische vraag voor aan onze spreekuurhouders, dit verschilt eigenlijk niet van een ‘normale’ rechtswinkel. Per gedetineerde zijn 15 minuten ingepland, het is dus van groot belang om binnen deze tijd de kern van de vraag te achterhalen en te beschikken over de benodigde informatie en/of stukken. Indien de vraag dringend is met het oog op bijvoorbeeld een klemmende termijn voor het instellen van beklag of beroep, proberen wij de gedetineerde ter plekke te voorzien van de gevraagde informatie. Als hulpmiddel staat er een computer in de ruimte waartoe elk van onze spreekuurhouders toegang heeft middels een eigen account. Ook hebben we wettenbundels en andere uittreksels tot onze beschikking. Wanneer de vraag niet direct dringend is noteren wij de vraag en spreken we af dat de gedetineerde opnieuw op zal worden geroepen voor het eerstvolgende spreekuur, een week later. Tijdens dit spreekuur zal de gedetineerde worden voorzien van een duidelijk schriftelijk advies, waar de bronnen van de informatie en eventuele wetsartikelen aan zijn toegevoegd. Soms schrijven we een brief voor een gedetineerde, waar deze (na zijn goedkeuring) enkel zijn handtekening onder hoeft te zetten.
Van groot belang is dat wij geen hulp verlenen bij kwesties inzake hun strafzaak. Wij begeven ons niet op het terrein van de strafrechtadvocaten. Veel vragen gaan over de rechten die gedetineerden binnen de PI hebben, zoals sporten, luchten, het ontvangen van bezoek of verlof. Veel gedetineerden zijn niet op de hoogte van hun rechten en niet alle gedetineerden hebben toegang tot de huisregels, terwijl dit wel verplicht is. Wij stellen ze op de hoogte van deze rechten en voorzien ze desgewenst van informatie over de beklagprocedure, wanneer een inbreuk is gemaakt op deze rechten. Indien het beklag ongegrond wordt verklaard, kunnen zij hiertegen beroep instellen bij de RSJ. Andere vragen die we veel voorbij zien komen gaan over het treffen van betalingsregelingen met het CJIB wanneer een gedetineerde vanwege zijn gebrek aan inkomen in de PI zijn beschikkingen niet kan voldoen, of vragen met betrekking tot de detentiefasering. Dit zijn slechts enkele voorbeelden. De vragen die we krijgen variëren van het Penitentiair recht tot het Personen- en Familierecht of Burgerlijk recht.
Nieuwsgierig geworden?
Omdat ons spreekuur bestaat uit studenten die in de laatste fase van hun rechtenopleiding zitten, studeren er regelmatig spreekuurhouders af of zijn zij vanwege stage of werk niet langer in staat hun werkzaamheden voor het JSG voort te zetten. Er komen daarom regelmatig plekken vrij. Ben je na het lezen van bovenstaand artikel nieuwsgierig geworden? Voor meer informatie kun je altijd een mailtje sturen naar jsgnijmegen@gmail.com. Voor studenten wiens interesse na het lezen van dit artikel is gewekt raad ik aan om de Career Service Rechten goed in de gaten te houden. Solliciteren is binnenkort weer mogelijk!
The post Juridisch Spreekuur voor Gedetineerden appeared first on Bulletineke Justitia.