Mijn vierde jaar als student verloopt, net zoals dat van menig student met mij, anders dan verwacht. Op het moment van schrijven zou ik eigenlijk de Victoria Peak aan het beklimmen zijn of proberen ‘我可唔可以要兩杯啤酒啊?’ [Mag ik 2 biertjes alsjeblieft?] op de traditioneel-Kantonese wijze uit te spreken. Echter, door de spreiding van het COVID-virus heeft mijn uitwisseling met de City University of Hongkong helaas geen doorgang kunnen vinden. Achteraf blijkt dat dit virus niet het enige obstakel zou zijn voor een eventueel verblijf in deze bruisende Aziatische metropool.
Hongkong
De speciale bestuurlijke regio Hongkong van de Volksrepubliek China, in de volksmond aangeduid als Hongkong, is een gebied aan de kust van China. Zoals de officiële naam van dit gebied al aangeeft is de verhouding tussen het vastenland van China en de eilandengroep van Hongkong een ietwat vage constructie. Dit heeft alles te maken met de geschiedenis van de stad. Om hier een concreet beeld van te krijgen, gaan we terug naar het einde van de 17de eeuw. In 1699 legt de British East India Company voor het eerst contact met China. De haven van Hongkong wordt in deze verhouding gebruikt om goederen (voornamelijk opium) naar Europa te verschepen. Doordat de relatie tussen China en Engeland niet helemaal lekker verloopt, ontstaat een opiumoorlog tussen beide landen. Dit brengt vervolgens met zich mee dat Hongkong in 1842 in handen komt van het Britse Koninkrijk.[1]Hongkong blijft een Britse kolonie voor ruim anderhalve eeuw, totdat de stad in 1997 wordt overgedragen aan China. Hier wordt wel een belangrijke voorwaarde aan verbonden: Hongkong wordt een ‘speciale administratieve zone’ en blijft, zoals het al die tijd heeft gedaan, zijn kapitalistische (en dus westelijke) vorm aanhouden.[2] In tegenstelling tot de rest van communistisch-China heeft Hongkong vrijheid van meningsuiting, vrijheid van persdruk en het recht om te protesteren. Deze voorwaarde zal, volgens de overeenkomst, voor de komende 50 jaar moeten gelden. China probeert al voor een langere periode deze ‘One Country, Two Systems’– regeling in de kiem te smoren en het ziet er naar uit dat dit ook gaat lukken. Echter, dit gaat niet zonder slag of stoot, al ruim een jaar lopen de straten van Hong Kong vol met demonstranten.
De nieuwe veiligheidswet
In juni 2020 heeft de Chinese overheid de nieuwe wet unaniem aangenomen. Deze nieuwe ‘veiligheidswet’ wordt in Hongkong doorgevoerd en zal, aldus het Volkscongres, de nationale veiligheid moeten waarborgen. Zij moest nog wel door de regering van Hongkong worden aangenomen, dit was echter geen probleem. Twee maanden voor de implementatie van de nieuwe veiligheidswet zijn namelijk vijf belangrijke bestuurders door de regering van Hongkong afgezet, met als gevolg dat communistisch-China de boventoon heeft gekregen in de formatie. Dit gebeurde natuurlijk met “goedkeuring” van de regering in Peking.[3]
Door de implementatie van deze wet worden misdaden als afscheiding, terrorisme, ondermijning van de staat en samenzwering strafbaar gesteld. In beginsel klinkt dit erg vooruitstrevend en als een reële manier om de stad te beschermen. Het probleem zit hem in de formulering van deze wet; zij is zo breed gedefinieerd dat onduidelijk is wat onder bovenstaande terreurdaden kan vallen. Zolang je ervoor zorgt dat je “de Chinese partijstaat niet irriteert”, zit je goed.[4]
De gevolgen voor de inwoners van Hongkong
Ondanks de implementatie van deze nieuwe veiligheidswet zijn de protesten onverminderd voortgezet. Met één groot verschil: de politie van Hongkong heeft nu een grond om deze protestanten op te pakken. Dit gebeurt dan ook in grote getalen. De eerste dag na de invoering van de nieuwe wet zijn al ruim 300 demonstranten gearresteerd.[5] Het bezetten van straten valt voortaan onder terrorisme en het bekladden van overheidsgebouwen wordt gezien als ondermijning van de staat. Beide ‘misdaden’ worden bestraft met 10 jaar tot levenslang.[6] Kritiek uiten jegens communistisch-China wordt voortaan dus nagenoeg onmogelijk. Doordat communistisch-China steeds meer macht naar zich toetrekt, ontstaan er meer spanningen tussen de demonstranten en de lokale politie. De nieuwe wet zorgt dus niet voor meer veiligheid, maar leidt ertoe dat de straten van Hongkong letterlijk en figuurlijk roodkleuren.
[1] J.M. Carroll, A Concise History of Hong Kong, Hong Kong: Rowman & Littlefield 2007.
[2] J. De Greef, ‘De geschiedenis van Hongkong: zo is de gespannen relatie met China ontstaan’, VRT 18 juni 2019.
[3] D. Overkleeft, ‘Juist nu de wereld wegkijkt, breidt China zijn macht in Hongkong uit’, NOS 25 april 2020.
[4] E. Rammeloo, ‘Met de nieuwe wet hoeft de politie in Hongkong zich niet meer in te houden’, Trouw 1 juli 2020.
[5] E. Rammeloo, ‘Met de nieuwe wet hoeft de politie in Hongkong zich niet meer in te houden’, Trouw 1 juli 2020.
[6] L. Vervaeke, ‘Nieuwe wet Hongkong geeft China ongebreidelde macht, en straatprotest is nu ‘terrorisme’’, de Volkskrant 1 juli 2020.
The post De nieuwe ‘veiligheidswet’ in Hongkong appeared first on Bulletineke Justitia.