Tijdens het scrollen door Instagram stuit ik op een nieuwsbericht waarin artiest Bad Bunny zijn ongenoegen uit over een nummer dat gegenereerd is door kunstmatige intelligentie, waarbij zowel zijn stem als de stem van Justin Bieber door een programma zijn gecreëerd.[1] Dit is maar een van de vele voorbeelden van hedendaagse kunstmatige intelligentie. Verder zijn zelfrijdende auto’s, chatbots zoals Siri of zelfs ChatGPT, die sinds 2022 wereldwijd razend populair is, andere voorbeelden van de vele mogelijkheden met kunstmatige intelligentie. Hoewel deze technologische innovatie ons een veelbelovende toekomst garandeert vol efficiëntie en gemak, blijkt het toch niet zo rooskleurig te zijn als dat we denken. 

De duurzame zwarte bladzijde van een boek genaamd ‘kunstmatige intelligentie’

In het wetenschappelijke blad ‘Joule’ wijst datawetenschapper Alex de Vries op de duurzame consequenties van de explosieve groei van kunstmatige intelligentie.^[2] Dit is de mogelijkheid van een machine om mensachtige vaardigheden te vertonen – zoals redeneren, leren, plannen en creativiteit.^[3] Het trainen van deze vormen van kunstmatige intelligentie vergt aanzienlijke datahoeveelheden, wat op zijn beurt leidt tot een behoorlijke energievraag.^[4] Dit artikel belicht de potentiële gevolgen die, naast mogelijke discriminatie door algoritmes en de verspreiding van nepnieuws, op de loer liggen. De voorspelling van De Vries is ronduit alarmerend: als de vraag naar kunstmatige intelligentie in het huidige tempo blijft toenemen, zou het energieverbruik van deze programma’s in 2027 gelijk kunnen staan aan het totale energieverbruik van Nederland.^[5] Deze verontrustende hoeveelheid energieconsumptie vormt de keerzijde van de groeiende vraag naar diverse vormen van generatieve kunstmatige intelligentie. Het is eerlijk om te stellen dat het moeilijk is om dit immense energieverbruik te rechtvaardigen, vooral gezien het feit dat duurzaamheid een van de voornaamste pijlers is in de huidige samenleving.

Zwarte bladzijde of een nieuw hoofdstuk?

We bevinden ons in een complexe belangenafweging die niet zwart noch wit is. Terwijl het energieverbruik overduidelijk zal toenemen, is het van belang om de positieve impact van kunstmatige intelligentie niet uit het oog te verliezen. Er zijn verschillende sectoren waarin kunstmatige intelligentie zorgt voor een veelbelovende vooruitgang. Een bijzonder lichtpunt is te vinden in de transportsector waar, ironisch genoeg gezien het duurzaamheidsvraagstuk, deze technologie niet alleen routes kan plannen maar ook hybride en elektrische auto’s kan optimaliseren. Het positieve gevolg van deze innovaties is dat het brandstofverbruik wordt verminderd.^[6]

Ook in de medische sector zorgt kunstmatige intelligentie voor een ware revolutie. Deze omwenteling is op meerdere manieren terug te zien.^[7] Van een verfijnder beeld van de anatomie van een patiënt tot verkorting van operatietijden en vermindering van fouten als gevolg van chirurgische vermoeidheid: kunstmatige intelligentie drukt een stempel op de verbetering van de gezondheidszorg. Bovendien versnelt en verfijnt kunstmatige intelligentie medisch onderzoek, waardoor nieuwe horizonten van mogelijkheden zich openen.

In de traditioneel als stoffig bestempelde juridische wereld is kunstmatige intelligentie eveneens een efficiënt instrument gebleken. Denk aan tijdrovend jurisprudentie- en literatuuronderzoek dat geautomatiseerd wordt of aan het vlekkeloos opstellen van standaardcontracten.^[8] Zelfs de notie van de ‘robotrechter’, veelvuldig onderwerp van discussie, illustreert het toenemende gebruik van kunstmatige intelligentie binnen de juridische sector.  

De voorbeelden die zijn aangehaald, vormen slechts een fractie van de grenzeloze toepassingsmogelijkheden van kunstmatige intelligentie. De lijst is niet uitputtend en kan ons enkel meer verrassingen bezorgen in de nabije toekomst. 

De laatste zin van kunstmatige intelligentie of het begin van het vervolg?

Het is evident dat er een spanningsveld bestaat tussen het openen van de deur naar een innovatieve toekomst, gevuld met efficiënte kunstmatige intelligentie en het handhaven van een evenwichtige duurzaamheid. Het is van belang te realiseren dat elke technologische doorbraak gepaard moet gaan met een verantwoorde en duurzame implementatie. De samenleving staat momenteel op een ethisch kruispunt, waarbij we ons moeten afvragen welke koers we moeten nemen.  De vraag die rijst is natuurlijk hoe we de voordelen van kunstmatige intelligentie kunnen maximaliseren, terwijl we de duurzame gevolgen minimaliseren. Is er überhaupt een pad naar duurzame innovatie of staan we voor de keuze om delen van een duurzame wereld op te offeren ten behoeve van innovatieve kunstmatige intelligentie in de toekomst? Persoonlijk pleit ik voor een middenweg. In plaats van ons te richten op wat we allemaal kunnen doen, zouden we ons moeten focussen op wat we horen te doen. Het antwoord op deze vraag is cruciaal voor de toekomstige keuzes die wij als samenleving maken. Het zijn immers de acties van vandaag, die de gevolgen van morgen bepalen.

^[1] ‘Bad Bunny not happy about AI track using his voice’, bbc.com, 8 november 2023.

^[2] De Vries, ‘The growing energy footprint of artificial intelligence’, Joule 2023.

^[3] ‘Wat is artificiële intelligentie en hoe wordt het gebruikt?’, europaparl.europa.eu, 29 maart 2021.

^[4] De Vries, ‘The growing energy footprint of artificial intelligence’, Joule 2023.

^[5] ‘AI slurpt energie: Kan over vier jaar net zoveel stroom als Nederland gebruiken’, nos.nl, 10 oktober 2023.

^[6] ‘Artificial Intelligence in de transportsector’, nextens.nl, 29 augustus 2023.

^[7] ‘Ai maakt verschil in gezondheidszorg’, computable.nl, 13 februari 2023.

^[8] ‘AI in de juridische sector: bondgenoot, of bedreiging?’, mr-online.nl, 19 juli 2023.

The post <strong>De duurzame schaduw van kunstmatige intelligentie</strong> appeared first on Bulletineke Justitia.